Cách đây khoảng 5 năm, tôi và Thầy tôi là hòa thượng Thích Minh Cảnh có đến thăm hòa thượng Thích Minh Thanh tại chùa Bửu Sơn. Khi được biết Thư viện Huệ Quang đã nhiều năm cất công sưu tầm và phục chế lại vốn cổ văn hóa dân tộc, đặc biệt là những tư liệu Phật giáo, Hòa thượng rất hoan hỷ hứa rằng: “Tui sẽ tập hợp sách báo hiện có tại Bửu Sơn, mang một số sách từ chùa Bảo An và sách cho mượn về một mối rồi chuyển giao cho Huệ Quang”.
Tạp chí Bồ Đề. Ảnh: Mặc Hiên
Từ đó trở đi Hòa thượng không chỉ chuyển giao tất cả số tư liệu đó cho Thư viện mà còn để tâm sưu tầm đây đó, hoặc giới thiệu những nơi có tư liệu để Thư viện tiến hành sưu chụp.
Ảnh: Mặc Hiên
Những sách báo Hòa thượng Thích Minh Thanh đã hiến vào Thư viện Huệ Quang:
Báo chí:
1. Đuốc Tuệ: 100 số
2. Bồ Đề Tân Thanh: 121 số
3. Phụ Trương Phật Học của Lục Tỉnh Tân Văn: 13 số
4. Từ Bi Âm
5. Viên Âm
6. Tư Tưởng
7. Vạn Hạnh
8. Nam Phong Tạp chí: 120 số
9. Duy tâm Phật học
….
Sách:
1. Kinh Dịch của Nguyễn Mạnh Bảo
2. Một số tác phẩm của: Thiều Chửu Thích Mật Thể, Ht. Khánh Anh…
...
Đến nay Thư viện Huệ Quang đã số hóa và ấn hành được 14 bộ tạp chí Phật giáo. Xét về lượng Thư viện xem như đã hoàn thành được 2/3 lượng báo chí Phật giáo trước 1975, xét về số báo thì được khoảng 1/3. Ngày nay chúng ta có được những bộ báo ảnh ấn lại đầy đủ và đẹp như vậy là do một phần công sức rất lớn của hòa thượng Thích Minh Thanh đã đóng góp vào. Những báo chí do Hòa thượng sưu tầm và bảo quản đều rất tốt, là những số báo rời chưa đóng thành tập, số báo liên tục và tương đối đầy đủ nên rất tiện cho việc xử lý.
Ảnh: Mặc Hiên
Hòa thượng Thích Minh Thanh là đệ tử của cố hòa thượng Thích Thiện Hoa, hiện trụ trì chùa Bảo An-Trà Vinh và chùa Bửu Sơn-Sài Gòn. Người bà của Hòa thượng là bà Dương Thị Liễu đã hiến đất để xây dựng hội Lưỡng Xuyên Phật Học. Theo Hòa thượng, nhờ mối liên hệ thân thiết đó mà từ nhỏ Hòa thượng rất được các vị tôn túc trong Phong trào chấn hưng và sư bà chùa Bảo An yêu mến. Và nguồn báo chí xưa mà Hòa thượng có được chính là nhờ các cụ Phạm Văn Liêu (phó hội trưởng) và Trần Văn Giác (phó thủ bổn) trong hội Lưỡng Xuyên và Sư bà chùa Bảo An trao lại.
Hòa thượng nói rằng: “Tui đã gìn giữ số sách báo này mấy mươi năm, tuy quý giá, nhưng nay trao lại đúng chỗ cũng thỏa nguyện rồi”.
Nam Phong tạp chí. Ảnh: Mặc Hiên
Hòa thượng có trí nhớ thật tốt, và cũng nhờ mối liên hệ thân cận với các bậc danh tăng trong phong trào chấn hưng Phật giáo ở miền Nam như Hòa thượng Thiện Hoa, Hòa thượng Trí Tịnh, Thái Không… mà Ngài có thể kể ra một cách chi tiết mạch lạc trong nhiều giờ, nhiều ngày các sử liệu Phật giáo miền Nam xưa. Có hai vị Hòa thượng mà tôi được biết có trí nhớ đặc biệt và sự am tường về Phật giáo miền Nam: 1. Hòa thượng Thích Huệ Xướng về Phật giáo Cổ Sơn Môn vùng Đông Nam bộ, 2. Hòa thượng Thích Minh Thanh về Giai đoạn chấn hưng và tranh đấu Phật giáo ở miền Nam. Hai vị thật sự là những pho sử liệu sống mà người nghiên cứu Phật giáo Nam bộ nên tham khảo, khi tư liệu Phật giáo xưa về các vị danh tăng, những nội tình Phật giáo rất ít được ghi lại trong sử sách.
Khi chúng tôi mang các ấn phẩm đã phục chế đến tặng lại Hòa thượng, như các bộ Vạn Hạnh, Từ Bi Âm… Hòa thượng rất hài lòng với sự làm việc cẩn trọng của Thư viện. Hòa thượng còn nói: “Để tui phụ thêm chi phí để các thầy làm công tác của mình”.
Công sức sưu tầm gìn giữ tư liệu và nghĩa cử của Hòa thượng thật là một nguồn động viên lớn lao đối với chúng tôi, làm cho chúng tôi thêm kiên tâm trì chí với công tác giữ gìn phát huy vốn cổ văn hóa dân tộc, đặc biệt là tư liệu Phật giáo đầy truân chiên này.
Huệ Quang, mùa thu năm Đinh Dậu, 2017
Thích Không Hạnh
